Müzayid olmak

Asgari ücreti, yaşam koşullarını dikkate aldığımızda kitap satış fiyatlarının halen daha pahalı, alınması zor olduğunu ifade edebiliriz. Uzun zamandır ucuz kitap edinmek için 2. El kitap müzayedelerine katılıyorum. Müzayede faaliyetlerinin Ankara’da İstanbul’da Tophane, Kocamustafapaşa, Taksim, Kadıköy’de yapılıyor. Ancak müzayedeler, genellikle sur içi dediğimiz eski İstanbul diye tanımlanan Fatih bölgesinde konuşlanmış. Dylemi sahaf, Park Mezat, Kıztaşı Sahaf, Özer Sahaf Fatih bölgesinin müzayede hizmeti vermektedir. . Bende ulaşım lokasyonları açısından kendime en uygun olan bu bölgede gerçekleşen müzayedelere eşlik ediyorum. Hatta yazıcılık ta yapıyorum.

Mezat, Türk Dil Kurumu sözlüğünde açık arttırmayla yapılan ticaret olarak geçiyor. Kitaptan mobilyaya, kıyafetten sanat eserlerine her şeyin mezadı olduğu gibi, sadece bu alışverişe gönül vermiş alıcılar var. Mezat, Akla ilk seferinde değeri büyük eserlerin satışını getirse de her alım gücüne hitap edecek mezatların sayısı da son yıllarda giderek artış gösterdi. Önce kitaplarla yaygınlaşan bu pazar, nadir bulunan eserler yanında kitap kurtlarının peşine düştüğü çok çeşitli kitabı alıcısıyla buluşturuyor. Mezatlarda, piyasa değerinin çok altında kitaplar edinmek mümkün.

Ayrıca, kitap müzayedelerinin kendine has dili, tanımları var. “Lot” bir kitabın tek tek değil seri halinde ya da birkaç kitapla satılmasını ifade eder. “Çil” neredeyse okunmamış kadar temiz ve zarar görmemiş kitaplara deniyor, kitabın niteliği kondisyon olarak tanımlanır, “yorgun”,  kapağı ve sayfaları zarar görmüş dağılmak üzere olanlara denir. Değeri olmayan kitaba çöp denir. Korsan kitaba yan sanayi denir. “Şömizli” karton ve ciltli eserler için verilen ad, “planş” kitapların içinden çıkan harita ve posterler. Bunlar dışında efemera, günlük hayatta ıvır zıvır diye de tabir edilen pul, reklam, ilan, kartpostal türünden basılı eserler de kitap mezatlarını takip edenlerin önemli merakları arasında. Sırf bunları takip eden, satın alanlar var. İlk baskılar, imzalı kitaplar, üzerinde not olanlar da ayrıca alıcı buluyor.

Katılımcıları, müzayidleri şöyle sıralayabilirim:

1- Bilgiye ulaşma aracı olarak kitap edinmek isteyen entelektüller,

2- Ucuz kitap edinmek isteyen kitap satıcıları,

3- İstifciler, amacı olmadan biriktirmeye yönelik kitap edinmek isteyenler, (genellikle lot alırlar)

4- Müzayedeyi merak eden (birkaç kitap edinen) katılımcılar,

5- Bir konu üzerinde araştırma (bilimsel vb.) yapanlar,

6- Müzmin, kronik okuyucular

7- Nadir, eski kitap,  efemera (gündelik yaşama ait ”ıvır zıvır” olarak nitelendirilebilecek kısa ömürlü küçük ve geçici belgeleri ifade eden bir tanımlama) .edinmek isteyen sahaflar,

8- İlk basım, imzalı özel amaçlı kitap edinmek isteyenler.

Müzayede; 4 temel unsurdan oluşmakta. Müzayede yapan kişi, münadi, sunucu (Kamuya duyurulmak istenilen şeyleri yüksek sesle haber vermeyi iş edinmiş olan kimse), katılımcı (müzayid) ve kitap tedarikçisi. Müzayede de kitapları genellikle mezat sahibi sunsa da kimi zaman münadi farklı kişilerden de olabilmektedir. Tedarikçiler kitapları, kütüphanesini satmak isteyenlerden, genellikle ise hurdacılardan temin etmektedir.

Müzayedeler, mezat esnasında biraz gürültü benzeri uygulama sorunları yaşasa da genellikle keyifli zamanlar geçirilecek mekanlar olup, toplumun her kesiminden her yaş grubundan, kadın erkek herkes katılmaktadır. Müzayedelerde genellikle ücretsiz çay zaman zaman tatlı, poğaça, pasta, simit vb. yiyecek ikram edilir.

Kitap edinmenin sosyal bir yöntemi olarak Mezatlarda satışa çıkacak kitapların resimleri, müzayede öncesi gün sosyal medyada yayınlanarak, paylaşılmaktadır.

Toplumun Kültürüne ve sosyal yapısına olumlu katkılarının var olduğuna inandığım müzayede salonlarının ve müzayede katılımcılarının yani müzayidlerin çoğalmasını içtenlikle diliyorum. Haftanın hemen hemen her gününe denk gelen müzayede günlerine tüm okuyucuların katılarak müzayid olmaya davet ediyorum.

Nizamettin Biber